Euskal Herria eraikitzen (XIX. - XXI. mendeak) artearen eta arkitekturaren inguruko ikasmateriala da, berez 12tik 16 urtera bitarteko ikasleei zuzendua, baina aldi berean beste adin batzuetako erabiltzaileentzat ere interesgarria izan daitekeena. Ikasmateriala Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailaren EIMA Katalogoa gordailuan zintzilikatua dago, hezkuntza-komunitateak edota interesa lukeen beste edonork eskura izan dezan.
Euskal Herria eraikitzen (XIX. - XXI. mendeak) izeneko gunearen asmoa da, irakaskuntzarako lagungarri izateaz gain, XIX. mendetik aurrera garatu ziren arte-adierazpen esanguratsuenen lehen hurbilketa izatea. Aldi berean, horiek Euskal Herriko arkitekturaren diziplinan edukitako eragina aztertzeko tresna izan nahi du ikasleentzat. Hemen aurkezten dugun arte-ibilbideak Neoklasizismotik hasi eta gaur egun arte euskal arkitekturak edukitako garapenean bidaiatzeko aukera emango digu, betiere, arte-adierazpenak garai, estilo eta testuinguru historiko batean kokatu behar direla jakinik. Hor dauzkagu, esaterako, eraikin tipologia berriak (ospitaleak, lantegiak...) edo munduko abangoardia-eraikinak (Guggenheim, Kursaal...). Helburu horiek lortzeko, gunea modu atsegin eta entretenigarrian aurkeztua dago, kalitatezko edukiak eta material erakargarria modu interaktiboan lantzen direlarik.
Ikasmaterial honek lantzen dituen helburu nagusiak hauek dira:
- Arkitektura neoklasiko, eklektizismo, modernotasun eta abangoardiako artelanak ezagutzea.
- Zenbait gidoi lagun dituela, Euskadin, gainerako Iberiar penintsulan eta Europan dauden zenbait artelan nagusi aztertzea.
- Estilo neoklasiko, eklektiko, moderno eta abangoardista, eta haien arteko berdintasunak eta desberdintasunak hautematea.
- Hainbat iturritan informazioa bilatzea, besteak beste, zuzenean behatuta eta Internet bidez, eta gunean aztertzen diren arte-estiloetako lanak bere egunerokotasunean ezagutzea.
- Iturri horiek, dokumentu gisa, iraganeko garaiak ezagutzeko eskaintzen duten historia- eta arte-aberastasuna, eta aberastasun hori zaintzearen eta babestearen aldeko jarrera izatea.
HELBURUAK
Gune honetarako prestatu den materiala HEZIBERRI 2020 Plana, hezkuntza-eredu pedagogikoaren markoan oinarritu da. Ikaslearen errealitate-eremua kontuan izatea komeni delako, eduki orok esparru akademikoa ez ezik esparru pertsonala, soziala eta profesionala ere kontuan izan ditu. Ikasmateriala eremu horietara egokitzen dela bermatu da. Horrenbestez, hona hemen helburuak eta konpetentziak:
Helburu orokorrak (236/2015 DEKRETUKO Curriculuma)
- Identifikatzea zein izan diren Euskal Herriarentzat gertaera eta prozesu historiko garrantzitsuenak, direla tokikoak, direla esparru zabalagokoak, eta denboran eta espazioan kokatzea.
- Datu historikoak biltzea, zenbait irizpide erabiliz.
- Ondare naturala, kulturala, linguistikoa, artistikoa, historikoa eta soziala, norberarena zein besterena, aintzat hartu eta errespetatzea.
- Talde-lana egitea eta eztabaidetan eta debateetan parte hartzea jarrera konstruktiboa, irekia, arduratsua, kritikoa eta tolerantea izanda eta iritziak eta proposamenak behar bezala arrazoituta.
Konpetentziak: oinarrizko zehar-konpetentziak eta diziplina barruko oinarrizko konpetentziak
- Oinarrizko zehar-konpetentziak: Bizitzako alor eta egoera pertsonaletan, sozialetan, akademikoetan eta lanekoetan —diziplina-arlo guztietan nahiz eguneroko bizitzan—, arazoak eraginkortasunez konpontzeko behar direnak, hala nola, hitzez, hitzik gabe eta modu digitalean komunikatzekoa, ikasten eta pentsatzen ikastekoa, elkarbizitzarakoa, ekimenerako eta ekiteko espiriturakoa eta izaten ikastekoa.
- Diziplina barruko oinarrizko konpetentziei dagokionez, ikasmaterial honek lantzen duena arterako konpetentzia da: hainbat kultura- eta arte-adierazpen ulertzea eta kritikoki baloratzea, garai eta erabilera anitzetakoak, faktore estetikoek pertsonen eta gizarteen bizitzan duten garrantziaz ohartzeko. Artearen hizkuntzak ezagutzea eta haien kodeak erabiltzea mezu artistikoak sortzeko eta haien bidez adierazteko eta komunikatzeko, ekimena, irudimena eta sormena erabiliz.
CURRICULUMAREN ERREFERENTZIAK OCDn
Euskal Herria eraikitzen (XIX. - XXI. mendeak) osatzen duen ikasmateriala Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako (DBH) 4. mailako Geografia eta Historia ikasgaiko ezaguerak garatzeko material didaktiko digital gisa aurkezten da.
Helburua hau da: eskaintzen diren tresna digitalei esker, ikasleek, edo gaian interesa duen edonork, Europa guztian zehar XIX. eta XXI. mendeetan garatu ziren arte-adierazpen esanguratsuenen lehen hurbilketa izatea eta horiek Euskal Herriko arkitekturaren diziplinan edukitako eragina aztertzea. Hemen aurkezten dugun arte-ibilbideak aukera emango digu neoklasizismotik abangoardiara arte euskal arkitekturak izandako garapenean bidaiatzeko, betiere, arte-adierazpenak garai, estilo eta testuinguru historiko batean kokatu behar direla jakinik.
Hain zuzen ere, irakasgai hau osatzen duten gai multzoak oso lotuta daude eduki komunekin eta seigarren eduki multzoarekin: Artea, kultura eta zientzia gaur egun. Komunikabideak.
- Aldiak, kulturak eta zibilizazioak, gertaera historikoak, datuak eta tokiak denboran eta espazioan kokatzeko jarraibideak
- Aldaketa-prozesuei erreparatzeko jarraibideak
- Hainbat artelan mota irakurtzeko eta interpretatzeko jarraibideak, horien testuingurua kontuan hartuta
- Garai desberdinetako arte-estiloen oinarrizko elementuak hautemateko jarraibideak, zuzenean zein zeharka behatuta
- Euskal, espainiar eta europar eremuetako lan esanguratsuenen interpretazioa, zein bere kultura-testuinguruan
- Garai eta kultura desberdinetako zenbait artelanen konparazio-analisiak egiteko eta haien arteko berdintasunak eta desberdintasunak hautemateko jarraibideak
Euskal Herria eraikitzen (XIX. - XXI. mendeak) ikasmaterialak, hala ere, zeharkako izaera eduki nahi du, lantzen dituen edukiak ikasleek beste gaietan eta haien eguneroko bizitzan erabiltzeko baliagarriak izan daitezen.
Ebaluazio-irizpideei dagokienez ere, aipatutako mailan honako hauek balioesten dira, besteak beste:
- Europako testuinguruan, XIX. mendearen bukaeratik aurrera, Euskal Herriko eta Espainiako bilakaera historiko, politiko eta ekonomikoaren etapak zein izan ziren eta zer ezaugarri dituzten jakitea...
- XX. mendean munduan izan diren eraldaketak eta gatazkak denboran eta espazioan kokatzea, eta historiaren jakintza hori gaur egungo nazioarteko arazo nagusietako batzuk ulertzeko erabiltzea
- Arte-adierazpen garrantzitsuenak ezagutzea eta balioestea, bai bere ingurune hurbilekoak, bai eta urrunagokoak ere, kultura guztiek gizateriaren garapen artistikoari zer ekarpen egin dioten aztertzea, eta horren ondorioz sortutako munduko ondare artistikoa babestu egin behar dela ulertzea
Hona, beraz, ikasmaterial honen helburuak eta curriculumaren ebaluazio-irizpideak nola uztartzen diren.
MATERIALAK ERABILTZEKO TESTUINGURU METODOLOGIKOA
Lan egiteko metodologia irakasleak berak erabakitzen duenaren araberakoa izango da:
- Batetik, gunea ikasleak bakarka, taldean edota lan kooperatiboan aritzeko prestatua dago; betiere, denen parte-hartze aktiboa eskatuz, bai irakasle/ikasle, bai ikasleen artekoa ere
- Bestetik, guneak irakasleen rol-aldaketa ahalbidetzen du, gidari baino gehiago bideratzaile bihurtzen baita; modu horretan, ikasleak ikasteko metodologia berriez jabetu eta ikasteko ohituretan autonomo izaten heziko dira. Ikasmaterialeko atal guztiak (edukiak, jarduerak, bibliografia, lotura interesgarriak, laguntza eta abar) une oro eskuragarri ditu erabiltzaileak, pantaila guztietan agertuko den goiburu- eta eduki-menu bati esker; horrela eduki batetik bestera nabigatzeko aukera du
Gunearen oinarria interakzioa da, ikasleentzako erakargarria eta motibagarria izan dadin eduki ezberdinen arteko lotura eta nabigazioa ahalbidetzen baitu guneak eta, horrez gainera, ikasitako eduki teoriko guztiak garatzeko aukera eskaintzen du.
Euskal Herria eraikitzen (XIX. - XXI. mendeak) ikasmateriala, hezkuntzan erabiltzearen abantailak honako hauek dira:
- Ikaslea protagonista bihurtzen da.
- Ikaslearen motibazioa handitzen da.
- Ikaslearen autonomia eta ardura bultzatzen da.
- Informazioaren partekatzea sustatzen da.
- Ikasleen arteko talde-lana piztu eta parte-hartzea bultzatzen da.
- Ikasleen idazkera eta adierazpena garatzen dira.
- Ikaslea teknologia berrietan murgiltzen da eta gaurkotasunera moldatzen da.
- Ikasleen eta irakasleen arteko komunikazioa areagotzen da.
- Ikasteko modu berriak eskaintzen dira.
- Sormena eta berrikuntza sustatzen dira.
Horrekin guztiarekin, ikasleak Geografia eta Historia ikasgaiekiko duen interesa eta motibazio-maila areagotzea lortuko dugu, ikasitako kontzeptuak eta ezagutzak bere egunerokotasunean garatzeko aukera izango baitu, era atsegin eta entretenigarrian eta, betiere, kalitatezko edukiak landuz.
WEBGUNEAREN BESTE EZAUGARRI BATZUK
Gunearen beste ezaugarri batzuk honako hauek dira:
- Gune guztian zehar Bilaketen leihatila erabilgarri du ikasleak. Atal horren bidez, guneko eduki guztiaren gainean iragazketak edo bilaketak egiteko aukera dago
- Diseinu garbi bat garatu da, zuriari leku eginez eta tipografia irakurterraza erabiliz (sans-serif motakoa). Erabiltzailearentzat ezagunak diren ikonoak baino ez dira erabili, webgunea erabilerrazagoa izateko. Gunean zehar nabigatzeko azalpenen bat behar izan den kasuetan, ahalik eta argibide zehatzenak eman dira
- Eduki teoriko guztietan zehar arte- eta arkitektura-kontzeptu ezberdinen arteko loturak daude, erabiltzaileak behar edo nahi duen kasuetan informazio gehigarria eskuratzeko aukera izan dezan: loturok barruko 'Glosategia'ra daramate edo, kanpo loturen bidez, Auñamendi Eusko Entziklopediara, besteak beste.
- Era berean, testu-edukiekin batera multimedia baliabideak (argazkiak, ilustrazioak eta bideoak) ere erabili dira, azaldutako kontzeptuak ulertzea errazte aldera. Hain zuzen ere, eraikuntza-elementuak .gif formatuko irudien bidez azalduak daude; eta eraikinen galerian arte-estilo arkitektoniko bakoitzeko gutxienez bideo bat gehitu da
- Denbori dagokionez, unitate bakoitzari zazpi ikastordu eskaintzen zaizkio. Lehenengo lauak atal teorikoari eskainitakoak dira eta irakasleak azaldu beharrekoak. Azkena, ariketa eta talde-dinamikei eskainitakoa, bai bakarka nahiz taldeka landu beharrekoa da
- Ikasmaterialeko eduki guztiak bi bertsiotan daude: nabigagarria (HTML formatua) eta inprimaketarako prestatua (PDF formatua)
- Azkenik, ikasleak une oro eskuragarri edukiko ditu Bibliografia, Glosategia, Lotura interesgarriak eta Laguntza informazio gehigarriak
Kredituak
- Ideia eta koordinazioa: Leire Mitxelena Erice eta Pilar Perez Piriz
- Jatorrizko gidoia: Leire Mitxelena Erice eta Pilar Perez Piriz
- Aholkularitza pedagogikoa: Idoia Urkiri Azkoitia
- Hizkuntza-aholkularitza: Juan Mari Zurutuza Zapirain
- Webgunea eta diseinu grafikoa: Juan Mari Zurutuza Zapirain
- Irudi grafikoak: Andres Espinoza Alvarez
